Stal jest chyba dziś najbardziej popularnym materiałem. Stal nierdzewna, czyli ta odporna na korozję, uznawana jest za stosunkowo drogą. Projektanci, konstruktorzy i inwestorzy często decydują się na pozornie tańszą stal węglową. Dlaczego pozornie? Czy cena za kilogram stali nierdzewnej w praktyce jest naprawdę tak wysoka? Przeanalizujmy.
Stal nierdzewna – co to jest?
Pojęcie stali nierdzewnej funkcjonuje od ponad stu lat. To nic innego jak zwykła stal wzbogacona dodatkami stopowymi. To one odpowiadają za to, że jest odporna na korozję. Głównymi metalami stopowymi stali nierdzewnych są chrom (10,5-30%), nikiel (do 35%) i molibden (do 8%). Można również spotkać inne domieszki. Wpływ na właściwości fizykochemiczne oraz fizyczne stali nierdzewnej mają odpowiednio dobrane ilości poszczególnych stopów. Najważniejszą jednak i najbardziej pożądaną cechą tego materiału jest jej odporność na korozję ze strony czynników atmosferycznych, kwasów i substancji alkalicznych.
Chrom jest najważniejszy!
Wysoka odporność na korozję nie byłaby możliwa bez dodatku stopu chromu. Jego cienka warstwa w postaci tlenku osadza się na powierzchni stali nierdzewnej. Jest to tzw. warstwa pasywna, która bardzo dokładnie przylega do powierzchni materiału i chroni go przed czynnikami zewnętrznymi. Warstwa ta ma bardzo istotną cechę. Jeśli stal ulegnie uszkodzeniu przez np. zarysowanie, warstwa pasywna sama się odbudowuje, wykorzystując tlen zawarty w powietrzu. Dzięki temu stal nierdzewna spełnia swoją funkcjonalność przez dziesiątki lat.
Stal nierdzewna – podział
W zależności od struktury krystalicznej stal jest albo magnetyczna (stal ferrytowa, martenzytyczna i dwufazowa), albo niemagnetyczna (stal austenityczna). Ze względu na użycie określonego stopu wyróżniamy stal nierdzewną chromową, chromowo-niklową, chromowo-niklowo-molibdenową i chromowo-manganowo-niklową.
Warto zauważyć, że cena za kg stali nierdzewnej jest uzależniona wprost od użytych stopów. Wysoka cena niklu spowodowała, że zaczęto poszukiwać innych domieszek, równie dobrych, które obniżają cenę stali nierdzewnej. Trzeba pamiętać, że za odporność stali na korozję, nie odpowiada nikiel, a chrom.
Zastosowania stali nierdzewnej
Stale nierdzewne występują w wielu gatunkach i rodzajach, przez co jest wykorzystywana w wielu różnych dziedzinach życia.
Początkowo do stali nierdzewnej używano do produkcji zastawy stołowej. Obecnie, nie licząc szkła i tworzyw sztucznych, stała się ona najpowszechniej stosowanym materiałem w przemyśle spożywczym. Oprócz niezliczonych artykułów gospodarstwa domowego znajduje również zastosowanie na liniach produkcyjnych związanych z przetwórstwem żywności, magazynach oraz transporcie.
Do tej pory stal nierdzewna znalazła największe zastosowanie w budownictwie i architekturze. Powodem tego jest, że wykazuje nie tylko właściwości antykorozyjne, ale także posiada szeroką gamę produktów, w tym: blachy, pręty, rury, płaskowniki, profile, kątowniki, siatki i różne rodzaje wykończeń. Stal nierdzewna wykorzystywana jest bardzo często do konstrukcji balustrad w domach jednorodzinnych, blokach, jak również w budynkach użyteczności publicznej. Widnieje w witrynach sklepowych, windach, schodach, zadaszeniach czy słupach głównie ze względu na trwałość oraz łatwość w utrzymaniu czystości.
Na tę chwilę stal nierdzewna występuje praktycznie we wszystkich gałęziach przemysłu. Wykorzystywana jest w branży samochodowej i transportowej, w przemyśle chemicznym, petrochemicznym, energetyce i wspomnianej już gastronomii. Elementy z niej skonstruowane znalazły zastosowanie także w medycynie oraz sztuce.
Stal nierdzewna – cena za kilogram
Patrząc na funkcjonalność i szeroką gamę zastosowań, można uznać, że stal nierdzewna jest materiałem uniwersalnych i bardzo dobrym. Jej cena niestety nie jest zbyt niska. Przez to od lat konkuruje z dużo tańszą stalą węglową. Porównując jednak obie te stale z perspektywy długoterminowej, szala przeważa się zdecydowanie na stronę stali nierdzewnej. Biorąc pod uwagę trwałość konstrukcji, stal węglowa wypada bardzo słabo. Przede wszystkim należy ją odpowiednio przygotować – oczyścić, pomalować itd. Koszty eksploatacyjne są również dużo wyższe, gdyż na przestrzeni ok. 20 lat elementy ze stali węglowej będą wymagały ponownej konserwacji lub nawet wymiany. W tych samych warunkach stal nierdzewna pozostanie nienaruszona.
Jeśli chcesz trwałej i porządnej konstrukcji metalowej na lata, to w grę wchodzi tylko stal nierdzewna. Cena za kilogram nie powinna mieć tu znaczenia.
